بر اساس آمار سال ۱۴۰۲ سازمان نوسازی مدارس، بیش از ۲۰ درصد مدارس کل کشور فرسوده هستند که بودجه سنگینی برای بازسازی و نوسازی آنان نیاز است.
به گزارش خبرنگار مهر، شامگاه سه شنبه ۶ شهریور مسعود پزشکیان در نخستین جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در دولت چهاردهم با بیان اینکه گرفتار بی‌عدالتی شدید در نظام آموزشی کشور هستیم، گفت: کلاس درس برخی مدارس خاص از برخی دانشگاه‌های ما بالاتر است و در بعضی مدارس دیگر معلم هم به تعداد کافی نداریم.
پزشکیان همچنین با بیان اینکه اگر کسی پول نداشته باشد، فرزندش حداقل آموزش را هم فرا نمی‌گیرد؛ گفت: خود این بی‌عدالتی با فرزندان ما حرف می‌زند و به آنها می‌گوید که با هم برابر نیستند و اینجا محیط مناسبی برای تحصیل و زندگی نیست.
راه طولانی تحقق عدالت آموزشی
مسیر جبران کاستی‌ها و محرومیت‌ها در نظام آموزشی کشور عمری به درازای عمر آموزش مدرن در ایران دارد؛ از زمان تأسیس مدرسه رشدیه در تبریز و دارالفنون در تهران تا امروز نظام آموزشی از تبعیض‌ها و توزیع نامتوازن امکانات آموزشی در کشور آسیب دیده است.
به عنوان مثال طی سالیان گذشته، دولت‌ها در کشور تلاش کردند تا مدارس کاه‌گلی یا خشت و گلی را از سراسر کشور برچینند. در چند سال اخیر تعداد این نوع کلاس‌های درس کاهش محسوسی داشته اما همچنان وجود دارد؛ با اینکه دولت به کمک خیران در تلاش برای حذف مدارس کانکسی و خشت گلی است؛ ایمنی پایین این نوع کلاس‌های درس باعث شده هر روز از سال تحصیلی یک خطر بالقوه باشد.
حوالی ظهر روز یکشنبه ۱۹ فروردین سال جاری گرد باد شدید، مدرسه کانکسی روستای باغ یری شهرستان مراغه را واژگون کرد که بر اثر آن معلم و پنج دانش‌آموز این کلاس کانکسی راهی بیمارستان شدند.
حالا علیرضا کاظمی وزیر جدید آموزش و پرورش در سخنانی به همکاری ستاد اجرایی فرمان برای حذف مدارس کانکسی خبر داده و گفته است: دکتر فتاح با حضور در وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد دادند که با کمک ستادی در وزارت آموزش و پرورش مدارس کانکسی جمع و یا به حداقل برسد. ما هم از این موضوع استقبال کردیم.
کاظمی البته گفت: ولی در برخی نقاط کشور به دلیل کوچ و… مدارس کانکسی مورد نیاز است که آنها نیز باید تجهیز شوند.
فرسودگی مدارس هر روز پر رنگ تر از دیروز
در حالی که مدارس خشت و گلی تقریباً حذف شده و مدارس کانکسی هم قرار است به تدریج جمع شود؛ عمر مدارس معمولی هم رو به اتمام است و متأسفانه هر ساله بخشی از این مدارس به دلیل عمر بالایشان به مدارس فرسوده و مدارس در معرض خطر اضافه می‌شوند.
نوید نصر دبیر انجمن نگهداری و تعمیرات ایران در این زمینه با اشاره به اینکه بیش از ۲۰ درصد مدارس کل کشور فرسوده هستند؛ گفت: بودجه سنگینی برای بازسازی و نوسازی این ۲۰ درصد مدرسه فرسوده مورد نیاز است و طبعاً باعث کاهش راندمان حوزه آموزش و پرورش برای کودکان و نوجوانان کشور عزیزمان می‌گردد.
مدرسه فرسوده و مدرسه خطر آفرین
البته مجید عبداللهی معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس کشور سال گذشته با اشاره به این ۲۰ درصد مدارس فرسوده گفت: دو مفهوم مدرسه فرسوده و مدرسه خطر آفرین داریم که این دو را باید از هم تفکیک کرد. وقتی تشخیص دهیم مدرسه‌ای خطر آفرین است و ساختمانش جان دانش آموزان را تهدید می‌کند، تحت هیچ شرایطی دانش آموز در این مدارس برده نمی‌شود اما مدارس فرسوده به این معنا نیست که دانش آموز را در این مدارس نبریم.
عبداللهی برای تبیین بیشتر واژه مدرسه خطر آفرین به ۱۴ مدرسه در استان اصفهان اشاره کرده بود که به دلیل فرونشست زمین برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ اجازه فعالیت نداشتند و تخریب و بازسازی داشتند.
با این حال کارشناسان نظام آموزشی دو مساله را در این خصوص مطرح می‌کنند.
اولاً به هنگام بروز سوانح طبیعی همچون سیل و زلزله یا حتی یک رانش یا فرونشست زمین، تفاوت چندانی بین مدارس فرسوده و مدارس خطر آفرین وجود ندارد.
دوماً هر ساله بخشی از مدارس فرسوده، به مدارس خطر آفرین اضافه می‌شوند در حالی که روند بازسازی و ساخت مدارس پاسخگوی نیاز آموزش و پرورش کشور نیست.
۲۰ درصد مدارس، ۱۰۴ هزار کلاس درس از ۵۴۰ هزار کلاس درس فرسوده هستند
نوید نصر دبیر انجمن نت ایران تصریح کرد: برای جبران و نوسازی این ۲۰ درصد مدرسه فرسوده، بودجه سنگینی برای بازسازی و نوسازی نیاز است که طبعاً تأمین آن هم باعث کاهش راندمان حوزه آموزش و پرورش برای کودکان و نوجوانان کشور عزیزمان می‌گردد.
نصر با بیان اینکه درباره ابنیه چند چالش اساسی داریم؛ گفت: شناسایی و تفکیک مدارس خطرپذیر و مدارسی که به دلیل فرسودگی، منابع مورد نیاز را برای بالابردن بهره‌وری آموزشی ندارند بسیار حائز اهمیت است.
بالابردن کیفیت آموزش، کاهش مصرف انرژی، افزایش نشاط درون مدرسه‌ای، افزایش ایمنی و جلوگیری از حوادث منجر به مصدومیت یا فوت تنها تعدادی از دلایل متعدد ضرورت حذف مدارس کانکسی، خطر آفرین و فرسوده است.
در سال‌های گذشته، دولت همواره چشم انتظار کمک خیران مدرسه ساز بوده است تا وزارت آموزش و پرورش را برای نوسازی مدارس یاری کنند؛ موضوعی که در این دولت هم بر آن تاکید شده است؛ تا جایی که علیرضا کاظمی وزیر جدید وزارت آموزش و پرورش در اولین جلسه رسمی خود به دیدار خیران مدرسه ساز رفت.
حالا که مسعود پزشکیان در اولین جلسه خود در شورای عالی انقلاب فرهنگی از وجود بی عدالتی شدید در نظام آموزشی کشور گلایه کرده است؛ امیدواریم اعتبارات و سیاست‌های مالیاتی مناسبی در نظر گرفته شود تا ۴ سال بعد همچنان شاهد وجود مدارس کانکسی و فرسوده نباشیم.
