متخصص طب ایرانی در خصوص علل چاقی از دیدگاه طب سنتی و تاثیر درمان های طبیعی بر کاهش وزن توضیحاتی ارائه داد.
علیرضا عباسیان، متخصص طب ایرانی و مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص علل چاقی از دیدگاه طب سنتی توضیحاتی ارائه داد و گفت: در طب ایرانی، علل مختلفی برای چاقی مطرح می‌شود و بر اساس رویکرد مزاجی، افراد به دو دسته مزاج سرد و مزاج گرم تقسیم‌بندی می‌شوند. افرادی که دارای مزاج گرم هستند، سوخت‌وساز بدن بالاتری دارند و بخش زیادی از غذای مصرفی آنها سوزانده می‌شود. مقدار اندکی از این غذا در بافت‌هایی مانند شکم، ران‌ها یا پهلوها انبار می‌شود و ممکن است باعث ایجاد چاقی در این نواحی شود. اما افرادی که دارای مزاج سرد هستند، به دلیل سوخت‌وساز پایین‌تر، با مصرف اندک غذا نیاز بدنشان تأمین می‌شود. اگر این افراد بیش از نیاز خود غذا مصرف کنند، غذای اضافی در بدن ذخیره شده و موجب چاقی می‌شود.
وی افزود: در مزاج‌های تر، چاقی بیشتر دیده می‌شود، در حالی که در مزاج‌های گرم و خشک، احتمال چاقی کمتر است. علاوه بر مزاج، اشتهای افراد نیز در بروز چاقی نقش دارد. برخی افراد اشتهای زیادی دارند و به همین دلیل غذای بیشتری مصرف می‌کنند، که این موضوع می‌تواند باعث افزایش وزن شود. در این موارد، از تدابیر دارویی و غذایی برای کاهش اشتها استفاده می‌کنیم.
عباسیان همچنین به تأثیر کمیت غذای مصرفی بر چاقی پرداخت و اظهار داشت: برخی افراد بیش از نیاز بدنشان غذا می‌خورند و حجم و وزن غذایی که مصرف می‌کنند بیشتر از حد طبیعی است. این افراد باید وزن و حجم غذای خود را کاهش دهند تا از چاقی پیشگیری کنند.
توصیه‌هایی برای اصلاح کیفیت غذایی و کاهش چاقی
متخصص طب ایرانی با بررسی کیفیت مواد غذایی مصرفی به نکات مهمی برای بهبود تغذیه و پیشگیری از چاقی اشاره کرد.
وی در این خصوص مطرح کرد: کیفیت غذا مصرفی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: غذاهای کثیرالغذا و غذاهای قلیل‌الغذا. غذاهای کثیرالغذا مانند شیرینی‌ها، نان سفید و غذاهای چرب، ارزش غذایی بالایی دارند و می‌توانند منجر به چاقی شوند. در مقابل، غذاهای قلیل‌الغذا مانند میوه‌ها و سبزیجات، که در طب ایرانی به آنها مضوره گفته می‌شود، گرچه شکم را پر می‌کنند، اما ارزش غذایی زیادی ندارند و کمتر چاق‌کننده هستند.
عباسیان به طور ویژه درباره شکر و تأثیر آن بر چاقی هشدار داد و گفت: در طبیعت، شکر به شکل مصنوعی وجود ندارد و یک ماده کاملاً سنتتیک است. اگر افراد چغندر قند را به صورت طبیعی مصرف کنند، به دلیل وجود فیبر بالا زودتر احساس سیری می‌کنند. اما شکر به عنوان عصاره‌ای از چندین چغندر، بسیار غلیظ است و مصرف آن در مقادیر کم (مثلاً چند قاشق چای‌خوری) می‌تواند به طور چشمگیری باعث چاقی شود. استفاده از شکر در نوشیدنی‌ها، مانند شیرین کردن چای، باید به شدت کاهش یابد.
وی همچنین به نان‌های تهیه‌شده از آرد گندم اشاره کرد و تأکید کرد: نان‌های بدون سبوس یا نان‌های تهیه‌شده از آرد سفید، چاق‌کننده‌تر هستند. افزودن غلات مختلف به ترکیب نان می‌تواند خاصیت چاق‌کنندگی آن را کاهش دهد.
مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد تأثیر مزاج‌ها بر فرآیند سوخت‌وساز و مدیریت وزن اظهار کرد: مزاج غذاها می‌تواند بر میزان چاقی یا لاغری افراد تأثیر بگذارد. غذاهایی با مزاج سرد، به‌ویژه اگر چرب یا شیرین باشند و با موادی مانند شیر تهیه شوند، چاق‌کننده‌تر هستند. این نوع غذاها به دلیل ویژگی‌های مزاجی خود، به ذخیره‌سازی انرژی در بدن کمک می‌کنند.در مقابل، غذاهایی با مزاج گرم، مانند غذاهای تند و تیز، اگر به مقدار متعادل مصرف شوند، تأثیر متفاوتی دارند. مصرف کنترل‌شده این غذاها می‌تواند منجر به افزایش سوخت‌وساز بدن شود و به کاهش وزن کمک کند. البته اگر مصرف این نوع غذاها از حد تعادل فراتر رود، ممکن است اشتهای فرد را افزایش دهند و تأثیر معکوسی داشته باشند.
دمنوش‌های گرم‌مزاج و گس، راهی مؤثر برای کاهش وزن
عباسیان مصرف دمنوش‌های طبیعی را یکی از مؤثرترین روش‌ها برای افزایش سوخت‌وساز بدن و کاهش وزن عنوان کرد.
وی با تاکید بر خواص دمنوش‌های گرم‌مزاج، گفت: این نوع دمنوش‌ها با تقویت سیستم گوارشی و افزایش متابولیسم بدن، به چربی‌سوزی و کاهش وزن کمک می‌کنند.چای سبز یکی از بهترین دمنوش‌ها در این زمینه است که می‌توان با افزودن زعفران، اثرات آن را چند برابر کرد. زعفران علاوه بر داشتن طبع گرم، اشتها را کاهش می‌دهد و با مصرف مقدار کمی از آن در چای سبز، می‌توان به نتایج مطلوبی در کنترل وزن دست یافت.
وی همچنین از دمنوش‌های گس مانند پوست انار، دانه انار و خرمالوی خشک به عنوان گزینه‌های مؤثر یاد کرد و توضیح داد: طعم گس این مواد باعث جمع شدن بافت‌ها و کاهش فضای معده می‌شود که نتیجه آن کاهش اشتها و مصرف غذای کمتر است. ازگیل به دلیل طبع گس و گرم خود، می‌تواند دستگاه گوارش را تقویت و اشتها را کنترل کند. مصرف این میوه به صورت تازه یا دم نوش برای کاهش وزن توصیه می‌شود. به همین خاطر دمنوش‌های گرم‌مزاج و گس در کنار رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منظم، می‌توانند راهی مؤثر و طبیعی برای لاغری باشند.
تأثیر روش‌های پاکسازی بدن مانند حجامت و اهدا خون در کاهش چاقی
متخصص طب سنتی، در اظهار نظر خود در خصوص تأثیر روش‌های پاکسازی بدن بر کاهش وزن و چاقی، گفت: روش‌هایی مانند حجامت و بادکش در برخی موارد می‌توانند به کاهش وزن کمک کنند، اما به تنهایی تأثیر چشمگیری در لاغری ندارند. این روش‌ها معمولاً به‌طور عمده برای بهبود جریان خون، رفع دردهای عضلانی و ایجاد آرامش در بدن استفاده می‌شوند، اما از آنجا که این روش‌ها به‌طور مستقیم بر متابولیسم بدن و کاهش چربی‌های ذخیره‌شده تأثیرگذار نیستند، نمی‌توانند به‌تنهایی باعث کاهش وزن شوند.
عباسیان در ادامه به برخی از روش‌های مؤثرتر در کاهش وزن اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از روش‌های مؤثر در کاهش وزن و بهبود سلامت کلی بدن، اهدا خون است. اهدا خون به‌طور مستقیم باعث بهبود گردش خون و پاکسازی بدن از سموم می‌شود که در نهایت می‌تواند به کاهش چربی‌ها کمک کند. همچنین حجامت نیز در کاهش حجم خون و بهبود متابولیسم بدن تأثیر مثبت دارد. برای دستیابی به نتایج پایدار در کاهش وزن، نیاز است که افراد به صورت جامع به تغییرات در سبک زندگی خود توجه کنند؛ از جمله آنها رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، و مراقبت از سلامت روان است.
مصرف داروهای گیاهی و عوارض احتمالی آنها
متخصص طب سنتی، هشدار داد که مصرف داروهای گیاهی نیز همانند داروهای شیمیایی می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.
وی تأکید کرد: این داروها ممکن است باعث بروز مشکلات جسمی یا حتی تداخلاتی با دیگر داروهای گیاهی یا شیمیایی شوند. داروهای گیاهی به طور کلی دارای خواص درمانی زیادی هستند، اما باید توجه داشت که مصرف بی‌رویه و بدون مشاوره با متخصص می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد. علاوه بر این، ممکن است داروهای گیاهی با یکدیگر تداخل کرده و نتوانند به درستی اثر کنند یا حتی باعث بروز مشکلاتی برای فرد شوند.
عباسیان همچنین به تداخلات داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی اشاره کرد و افزود: گاهی اوقات ممکن است داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند و در نتیجه، اثرات درمانی داروها کاهش یابد یا عوارض جانبی جدیدی بروز کند. بنابراین ضروری است که بیمار قبل از مصرف هر دارویی، چه گیاهی و چه شیمیایی، با پزشک خود مشورت کند.
کاهش وزن سریع و تأثیرات آن از نظر طب سنتی
مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد اثرات کاهش وزن سریع مطرح کرد: کاهش وزن سریع نه تنها از نظر پزشکی توصیه نمی‌شود، بلکه ممکن است منجر به بروز مشکلات جدی در سلامتی افراد شود. بسیاری از افرادی که به دنبال کاهش وزن سریع می‌روند، در نهایت با مشکلات جسمی سنگینی مواجه می‌شوند. بنابراین، به جای تلاش برای کاهش وزن فوری، به تدریج و با روش‌های سالم، مانند کاهش مقدار غذا، رژیم‌های سبک و افزایش فعالیت بدنی، وزن خود را کنترل کنند.
وی همچنین با اشاره به این نکته که در برخی موارد، افزایش وزن به دلیل کمبود فعالیت بدنی است ادامه داد: با انجام ورزش و تحرک بیشتر، می‌توان به کاهش وزن کمک کرد. هر فرد باید با توجه به ساختار بدنی خود به وزن ایده‌آل برسد و نباید تلاش کند تا به تناسب اندامی برسد که از نظر طبیعی برای بدنش مناسب نیست. تبلیغات و فشارهای اجتماعی گاهی افراد را به سمت اهداف غیرواقعی سوق می‌دهند، مانند تلاش برای تبدیل شدن به مدل‌های بدن باربی یا داشتن اندام بدون شکم، که این می‌تواند به سلامت فرد آسیب برساند.
عباسیان در پایان هشدار داد: برخی افراد به دلیل تلاش برای رسیدن به تناسب اندام ایده‌آل، ممکن است دست به جراحی‌های سنگین بزنند، که در بسیاری از موارد این اقدامات نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند باعث پشیمانی و مشکلات بیشتر در آینده شود.
