برگزاری همایش "جهان شناسی و نظم نوین در افق ۲۰۵۰"

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، صبح امروز همایش "جهان شناسی و نظم نوین در افق 2050" با حضور و سخنرانی محمدحسن شیخ‌الاسلامی، رئیس مرکز مطالعات سیاسی در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.

شیخ الاسلامی در خصوص همایش امروز گفت: کنشگران سیاست خارجی بخواهند یا نخواهند در درون محیطی بزرگتر عمل می‌کنند و نتایج عمل آنان اثرگذار است. شناخت محیط کنونی و آینده آن و همچنین درک شناخت سناریوها از اهمیت برخوردار است.

رئیس مرکز مطالعات سیاسی ادامه داد: امروز محیط شناسی و جهان شناسی به مهمترین کارکرد نظریه پردازان سیاست خارجی شناخته شده است. همه ما تغییرات در حال وقوع را احساس می‌کنیم و احساس نااطمینانی ذهن ما را مشغول می‌دارد. کنشگری که نداند در چه محیطی عمل می‌کند از قبل محکوم به شکست است.

وی افزود: نظام تصمیم سازی در وزارت خارجه باید درک درستی از سناریوها داشته باشد، کنشگرانی موفق‌تر هستند که محیطی پیرامونی را بشناسند. ایران نه فقط در تراز منطقه‌ای بلکه جهانی از این ضرورت مستثنی نیست.

رئیس مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه اظهار داشت: اکنون چند برداشت از نظم آینده وجود دارد. نظام بین‌الملل در حال بازنگری سازوکار خود در برابر تهدیدات قابل ظهور است. نوعی بازتنظیم نظام کنونی رخ خواهد داد و نظم جهانی لیبرال به عنوان نظم قالب ادامه خواهد داد، این دیدگاه اندیشمندان غربی است. آنها استدلال می‌کنند که چالش موجود از جنس چالش‌های قبلی و نظام فعلی ظرفیت سازوکاری با این چالش را دارد.

وی گفت: رویکرد دوم تغییرات را در سطح جهانی می‌پذیرد. با شکست نظم فعلی جهان به سمت نظم جدید حرکت خواهد کرد و شاهد تکثر بیشتر در سلسله مراتب قدرت خواهیم بود و جهان به سمت نظم چند محوری حرکت می‌کند. برخی اندیشمندان چینی، روسی و هندی این دیدگاه را دارند.

شیخ الاسلامی افزود: متفکران رویکرد سوم معتقدند عمق تغییرات ببشتر است و تغییر در نظام بین‌الملل خواهد بود. اساس و بنیان‌ها و همچنین ارزش‌ها به اصل حاکم بر اساس مناسبات آینده رخ خواهد داد. یعنی نظمی بر اساس فلسفه و ارزش دیگری بر خلاف لیبرال ایجاد خواهد شد.

وی همچنین گفت: رویکرد چهارم از نظریه اجتماعی روابط بین‌الملل شکل می‌گیرد و دولت‌ها ضرورتا بازیگر اصلی نیستند بلکه اجتماع‌ها در اصل هستند. بازیگران اجتماعی در راس جهانمندی قرار می‌گیرند و قدرت ماهیت مدنی عمدتا فناورانه و فرهنگ محور خواهد بود. قدرت فرهنگ مدارانه به صورت شبکه‌مند نظام بین‌الملل را شکل خواهد داد.

معاون وزارت خارجه ادامه داد: رویکرد پنجم بر آن است که نظام بین‌الملل مبتنی بر بی‌نظمی و آنارشی در حال حرکت است. در چنین شرایطی هیچ اصلی جز خودیاری ملاک نخواهد بود.

وی با اشاره به این رویکردها عنصر مشترک آنان را توضیح داد: اهمیت یافتن عنصر جغرافیایی، آنان معتقدند که ظرفیت جغرافیایی دارد افزایش پیدا می‌کند. افزایش کنشگری حاصل افزایش این عنصر جغرافیایی است. افزایش سیاست‌های حمایتگرانه و تمرکز بر نئوناسیونالیسم است. همچنین تمرکز بر سلسله مراتب مفهومش دستخوش تحول خواهد شد. اینک سلسله مراتب متنوعی و جدیدی خواهیم داشت.

شیخ الاسلامی خاطر نشان کرد: کنشگرانی موفق خواهند بود که قدرت روایت سازی و ساختن آینده را داشته باشند. در مرحله بعد باید قدرت بازیگری خود را افزایش دهند. ایران بزرگترین قدرت کنشگری، یعنی استقلال سیاسی را دارد. کشور ما وارد بازی در مجموعه‌های جدید منطقه‌ای و جهانی شده است و مهم است که درک روشنی از چشم انداز جهان داشته باشیم و سناریوها را طراحی کنیم. دولت چهاردهم سیاست خارجی را با درک منافع ملی و امنیت پیش خواهد برد و امنیت ملی خط قرمز خواهد بود.

وی افزود: ما هم سیاست همسایگی را در نظر داریم و هم قدرت کنشگری و تعامل جهانی را افزایش خواهیم داد. به خاطر دارم در نخستین روزی که شهید امیرعبداللهیان سه موضوع را دستور دادند که کار کنیم. یکی از موضوعات موضوع آینده پژوهانه در نظام بین‌الملل بود.

در حال تکمیل...

انتهای پیام/