بر اساس آخرین گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، آمریکا و اتحادیه اروپا(موسوم به کشورهای G20) مسئول انتشار 77 درصد گازهای گلخانهای جهان هستند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، زمین در حال گرم شدن است و زمان برای مقابله با این گرمایش غیرقابل برگشت به سرعت در حال سپری شدن. پیش از این جهانیان سعی بر محدود کردن افزایش دمای متوسط زمین به 1.5 درجه سانتیگراد داشتند چرا که افزایش دمای متوسط زمین به بیش از 1.5 درجه سانتیگراد به معنی ورود به نقطهای است که اثرات تغییرات اقلیمی به شکل گستردهتر و شدیدتری رخ میدهند.
با عبور از این حد، خطراتی مانند ذوب بیشتر یخهای قطبی، بالا آمدن سطح دریاها، بروز شدیدتر پدیدههای آب و هوایی مانند طوفانها و خشکسالیها، و نابودی اکوسیستمها و گونههای زیستی افزایش مییابد. همچنین، با افزایش دما، تأثیرات منفی بر منابع آب، امنیت غذایی و سلامت انسان نیز شدیدتر خواهد شد. این سطح از گرمایش میتواند پیامدهای جبرانناپذیری بر زندگی انسان و محیط زیست داشته باشد.
حال به نظر میرسد که شرایط بسیار وخیمتر از افزایش 1.5 درجه سانتیگراد باشد و بر اساس گزارش جدیدی که توسط برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد (UNEP) منتشر شده، دمای زمین تا پایان این قرن میتواند تا 3.1 درجه سانتیگراد افزایش یابد.
این فقط یک عدد انتزاعی نیست؛ بلکه تفاوت بین آیندهای قابل زندگی و جهانی در بحران است. اگر بشریت میخواهد از سطح فاجعهآمیز گرمایش جهانی اجتناب کند، باید اکنون کاهشهای شدیدی در انتشار گازهای گلخانهای ایجاد کند. گزارش سالانه جدید UNEP به وضوح این ضرورت را یادآوری میکند که باید اقدامات فوری برای محدود کردن گرمایش به سطح قابل مدیریت 1.5 درجه سانتیگراد انجام شود.
انتشار جهانی گازها و فاجعه اقلیمی
این گزارش میافزاید: وضعیت به همان اندازه که به نظر میرسد وخیم است، اما غیرقابل تغییر نیست. در مذاکرات پیشروی COP29 سازمان ملل در باکو، آذربایجان، کشورها با تصمیمات دشواری روبرو خواهند شد. این یک نشست با اهمیت بسیار بالا خواهد بود و کشورها تلاش میکنند تا استراتژیهای اقدام اقلیمی خود را به ویژه با ارائه کمکهای مالی به کشورهای در حال توسعه برای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش فاصله انتشار گازهای گلخانهای تقویت کنند.
آنتونیو گوترش؛ دبیرکل سازمان ملل، هشدار داد: «یا رهبران فاصله شدت انتشار گازهای گلخانهای را کم میکنند یا با سرعت به سمت فاجعهی اقلیمی پیش میرویم و در این بین، فقیرترین و آسیبپذیرترین افراد و کشورها بیشترین رنج را خواهند برد.»
معاهده پاریس و دمای جهانی
در توافقنامه پاریس در سال 2015، کشورهای سراسر جهان تعهد کردند که افزایش دما را به کمتر از 2 درجه سانتیگراد محدود کنند و در هدف بلندپروازانهترِ محدود کردن گرمایش به 1.5 درجه سانتیگراد نسبت به دوران پیشاصنعتی را دنبال کنند. هرچند افزایش 1.5 درجه سانتیگراد نیز یک خطر است، اما به عنوان مرزی در نظر گرفته میشود که فراتر از آن، با شدیدترین تأثیرات تغییرات اقلیمی مواجه خواهیم شد.
گزارش UNEP نشان میدهد که انتشار گازهای گلخانهای همچنان در حال افزایش است و در سال 2023 نسبت به سال 2022، 1.3 درصد رشد داشته است. همچنین، کارشناسان متوجه شدهاند که 77 درصد از انتشار گازهای گلخانهای توسط کشورهای G20(19 کشور اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا) تولید میشود.
اگر سیاستهای کنونی ادامه یابد، زمین به سمت گرمایش جهانی 3.1 درجه سانتیگراد پیش میرود. حتی اگر کشورها به برنامههای اقدام اقلیمی خود تا سال 2030 پایبند باشند، زمین شاهد افزایش دما بین 2.6 تا 2.8 درجه سانتیگراد خواهد بود.
استراتژیهایی برای محدود کردن افزایش دما
UNEP برای جلوگیری از گرمایش جهانی فاجعهآمیز پیشنهادهایی دارد. اولین گام، کاهش 42 درصدی انتشار گازهای گلخانهای تا سال 2030 و 57 درصدی تا سال 2035 است. این اعداد تصادفی نیستند و این کاهشها از نظر علمی ممکن هستند و با افزایش ظرفیت انرژیهای تجدیدپذیر، بهبود کارایی انرژی و فاصله گرفتن از سوختهای فسیلی محقق میشوند.
این برنامه همچنین شامل حفاظت و بازسازی زیستگاههای طبیعی مانند جنگلها و جنگلهای حرا است که نقش حیاتی در جذب کربن دارند.
ضرورت کاهش انتشار گازها
آنتونیو گوترش در تشریح واقعیت سختی که انسانها با آن روبرو هستند، گفت: «ما به اتحاد جهانی علیه گرمایش جهانی نیاز داریم آن هم در مقیاسی که تاکنون سابقه نداشته است؛ این اتحاد باید از همین حالا و قبل از دور بعدی تعهدات اقلیمی شروع شود وگرنه هدف 1.5 درجه سانتیگراد به زودی از دسترس خارج شده و هدف زیر 2 درجه به مرحله مراقبت ویژه خواهد رفت.»
او بر ضرورت کاهش انتشار گازهای گلخانهای، ترک اعتیاد به سوختهای فسیلی، تسریع در پذیرش انرژیهای تجدیدپذیر و پایان دادن به جنگلزدایی تأکید کرد.
گوترش همچنین به تعیین اهداف مالی جدید برای COP29 اشاره کرد تا منابع قابل توجهی برای کشورهای در حال توسعه به منظور مقابله با تغییرات اقلیمی آزاد شود.
کاهش تغییرات اقلیمی از طریق فناوری
نوآوریهای فناوری در کنار چالشهای تغییرات اقلیمی امیدبخش هستند. پیشرفتها در انرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی و آبی، وابستگی به سوختهای فسیلی را کاهش میدهند. بهبود ذخیرهسازی باتریها و فناوری شبکه هوشمند، مدیریت توزیع و مصرف انرژی را بهبود میبخشد.
فناوری هوش مصنوعی و تحلیل داده بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش هدررفت انرژی را ممکن میسازند، در حالی که فناوریهای جذب کربن انتشار گازهای صنایع را کاهش میدهند.
این نوآوریها نیازمند سرمایهگذاریهای قابل توجه و همکاری جهانی هستند تا به موفقیت برسند و بر اهمیت مشارکتهای بینالمللی و به اشتراکگذاری دانش تأکید میکنند.
اقدامات فردی و اجتماعی
در حالی که سیاستهای دولتی و پیشرفتهای فناوری نقش مهمی در مبارزه با تغییرات اقلیمی دارند، اقدامات فردی و اجتماعی نیز بخش مهمی از این پازل هستند و با انتخابهای آگاهانه مانند کاهش مصرف انرژی، کم کردن هدررفت و استفاده از گزینههای حمل و نقل پایدار، افراد میتوانند ردپای کربنی خود را کاهش دهند.
حرکتهای محلی مانند باغبانی شهری، کاشت درخت و ایجاد تعاونیهای انرژی محلی به ایجاد انگیزههای مردمی برای تغییرات محیطی کمک میکنند. این جنبشهای محلی به مردم قدرت میبخشند و فرهنگ پایداری را تقویت میکنند و یادآور این نکته هستند که هر اقدام کوچک مهم است و تلاشهای جمعی تأثیرات زیستمحیطی چشمگیری دارند.
جلوگیری از گرمایش جهانی فاجعهآمیز
کشورها نیاز به اقدامات شدید برای جلوگیری از فاجعه اقلیمی دارند. به گفته اینگر اندرسن؛ مدیر اجرایی UNEP، حتی اگر کشورها از هدف 1.5 درجه سانتیگراد عبور کنند، بشریت باید برای جهانی با کربن خالص صفر، پایدار و شکوفا تلاش کند.
اندرسن گفت: «حتی اگر جهان از 1.5 درجه سانتیگراد عبور کند که احتمال آن هر روز بیشتر میشود، ما باید برای جهانی با کربن خالص صفر، پایدار و شکوفا تلاش کنیم.»
او افزود: «هر درجه جزئی که اجتناب شود، به معنای جانهای نجاتیافته، اقتصادهای حفاظتشده، خسارتهای کاهشیافته، حفظ تنوع زیستی و توانایی سریعتر کاهش هر افزایش دما خواهد بود.»
انتهای پیام/