گزارش کمیته کودک سازمان ملل درباره نقض گسترده حقوق کودکان فلسطینی

به گزارش خبرگزاری مهر، کمیته حقوق کودک سازمان ملل در گزارش ملاحظات نهایی خود به رژیم صهیونیستی، ضمن یادآوری تفکیک ناپذیری و ارتباط متقابل همه حقوق مندرج در کنوانسیون، بر اهمیت همه توصیه‌های مندرج در ملاحظات نهایی حاضر به ویژه در حوزه‌های عدم تبعیض (بند ۱۸)، حق حیات، بقا و توسعه (بند ۲۱)، شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات‌های بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز (بند ۳۰)، سلامت روان (بند ۳۸)، اجرای عدالت برای کودکان (بند ۴۹) و نقض حقوق کودکان در OPT، از جمله در نوار غزه و کرانه باختری (بندهای ۵۱، ۵۳ و ۵۵) تأکید کرد و خواستار اتخاذ اقدامات فوری در مورد آنها شد.

تبعیض علیه کودکان در سرزمین‌های اشغالی

در خصوص تبعیض علیه کودکان در سرزمین‌های اشغالی این کمیته اعلام کرد تبعیض مداوم در قوانین دولت عضو از جمله در قانون اساسی آن وجود دارد. این امر در عمل علیه کودکان غیر یهودی، به ویژه کودکان فلسطینی، بادیه نشین، کودکان پناهجو، کودکان کارگران مهاجر، و کودکان در فلسطین اشغالی رواج دارد. علاوه بر این، کلیشه‌های نژادپرستانه و منفی از چنین گروه‌هایی از کودکان در دولت عضو وجود دارد که تأثیر تبعیض آمیزی بر دسترسی آن‌ها به ثبت تولد، آموزش، بهداشت و سایر خدمات ضروری می‌گذارد.

نقض حق حیات، بقا و توسعه در فلسطین

کمیته نسبت به تأثیر منازعات مسلحانه بر حق حیات، بقا و رشد کودکان ابراز نگرانی کرد و نسبت به کشته و مجروح شدن کودکان در نتیجه منازعات طولانی مدت، از جمله پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳؛ امنیت و رفاه کودکانی که تحت تأثیر حوادث پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ قرار گرفته اند، از جمله ۴۵ کودکی که ربوده شده و بازگردانده شده اند و دو نفری که به عنوان گروگان باقی مانده اند؛ و همچنین ده‌ها هزار کودکی که خانه‌های آنها تخلیه شده است، مجروح شده اند، اعضای خانواده خود را از دست داده اند و یا اعضای خانواده آنها هنوز در اسارت هستند، هشدار داد.

شکنجه و سایر رفتارها و مجازات‌های بی‌رحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز توسط رژیم صهیونیستی

این کمیته اعلام کرد که نگران گزارش‌های مربوط به شکنجه و بدرفتاری با کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین فلسطین اشغالی در حین دستگیری و بازداشت است که از آن میان می‌توان به بکارگیری سلول انفرادی؛ استفاده از شوک الکتریکی، دست بند و پابند؛ محرومیت از غذا، آب یا دسترسی به سرویس بهداشتی؛ استفاده از خشونت کلامی و فیزیکی، از جمله ضرب و شتم، برهنه کردن، خشونت جنسی و ارعاب روانی؛ و تلاش برای جذب کودکان بازداشت شده به عنوان خبرچین برای نیروهای امنیتی اشاره کرد. کمیته همچنین ابراز داشت این اقدامات نقض تعهدات حقوق بین‌الملل بشر توسط دولت عضو می‌باشد.

نقض سلامت روان و رفاه کودکان فلسطینی

کمیته در ادامه اعلام کرد که به شدت نگران تأثیر منفی حوادث پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و منازعات مسلحانه مداوم، بر سلامت روان و رفاه کودکان است. کمیته همچنین نسبت به تعداد بالای کودکانی که نیاز به حمایت بهداشت روانی دارند، از جمله کودکان در معرض خطر خودکشی؛ لیست انتظار طولانی برای کودکانی که به دنبال خدمات بهداشت روان هستند و کمبود شدید متخصصان سلامت روان؛ و ظرفیت ناکافی متخصصان بهداشت و سلامت برای ارائه مراقبت‌های متمرکز بر تروما به کودکان ابراز نگرانی کرد.

نقض اجرای عدالت در خصوص کودکان

این کمیته در ادامه ضمن ابراز تأسف نسبت به بی‌توجهی کامل دولت عضو به توصیه‌های آن در سال‌های ۲۰۰۲، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۳ در رابطه با دستگیری و بازداشت کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین فلسطین اِشغالی و نیز عدم تلاش در راستای پایان دادن به این اقدامات علی‌رغم تعهدات دولت عضو بر اساس حقوق بین‌الملل بشر و حقوق بین الملل بشردوستانه و درخواست‌های مکرر از طرف نهادهای معاهده‌ای، مأموریت داران رویه‌های ویژه و نهادهای سازمان ملل متحد، عمیقاً نسبت به موارد زیر ابراز نگرانی کرد:

اول؛ ادامه ربودن، بازداشت خودسرانه، اغلب در طول شب، و بازداشت طولانی مدت تعداد زیادی از کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین فلسطین اِشغالی توسط نیروهای مسلح و امنیتی، از جمله به عنوان بازداشت‌شدگان اداری یا «مبارزان غیرقانونی»، عمدتاً بدون اتهام، محاکمه یا دسترسی به نماینده قانونی یا تماس با اعضای خانواده؛

دوم؛ اصلاحات مربوط به «قانون مبارزان غیرقانونی» و «قانون جوانان» که ناقض حقوق کودکان است؛

سوم؛ هزاران کودک فلسطینی و کودکان در سرزمین فلسطین اِشغالی که اغلب به صورت خودسرانه یا به اتهام پرتاب سنگ در طول دوره گزارش دستگیر شده اند؛

چهارم؛ امتناع دولت عضو از ارائه اطلاعات درباره سرنوشت یا محل نگهداری هزاران فلسطینی، از جمله کودکان، که در اسرائیل یا کرانه باختری نگهداری می‌شوند، که این عمل به منزله ناپدید سازی اجباری است؛

پنجم؛ بازداشت کودکانی که به زور از غزه و کرانه باختری به اسرائیل منتقل شده اند؛

ششم؛ محاکمه کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین فلسطین اِشغالی در دادگاه‌های نظامی.

نقض حقوق کودکان بر اساس کنوانسیون در سرزمین فلسطین اِشغالی

در ادامه این گزارش کمیته ضمن محکومیت شدید نقض جدی حقوق تحت کنوانسیون در سرزمین فلسطین اِشغالی، از جمله تلفات شدید جانی در نتیجه اقدامات نظامی دولت عضو، خاطرنشان کرد دولت عضو «متعهد به اجرای هرگونه تلاش برای به حداقل رساندن آسیب به غیرنظامیان» و «تسهیل دسترسی بشردوستانه به جمعیت غیرنظامی غزه» است. کمیته در ادامه همچنین نسبت به موارد زیر ابراز نگرانی نمود. این موارد عبارتند از:

بیش از ۲۸۰۰۰ مورد نقض شدید علیه کودکان توسط نیروهای مسلح و امنیتی اسرائیل بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳ که توسط سازمان ملل تأیید شده است، از جمله کشتار و معلولیت بیش از ۱۰۰۰۰ کودک، ۸۸۰ حمله به مدارس و بیمارستان‌ها و ۱۶۸۰۰۰ ممانعت از دسترسی بشردوستانه؛

آثار فاجعه بار بر حق حیات، بقا و رشد کودکان در نتیجه اقدامات نظامی دولت عضو، از جمله از طریق حملات نظامی و حتی توسط تک تیراندازها و هواپیماهای بدون سرنشین، و اینکه بیشترین تلفات از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون متعلق به زنان و کودکان است؛

ممانعت نیروهای مسلح و امنیتی از دسترسی به کمک‌های بشردوستانه، از جمله جلوگیری از هماهنگی مأموریت‌های کمک‌های بشردوستانه و دسترسی به مراقبت‌های پزشکی؛ از جمله اینکه هزاران درخواست مجوز ارائه شده توسط کودکانی که به دنبال دسترسی به درمان‌های پزشکی تخصصی هستند، یا رد شده یا به موقع تأیید نشده است؛

ظهور مجدد فلج اطفال و عوارض پزشکی ناشی از مراقبت‌های پزشکی و توانبخشی ناکافی به دنبال قطع عضو و سایر جراحی‌ها و مرگ و میر و خطرات دراز مدت سلامتی نوزادانی که در چنین شرایطی متولد می‌شوند؛

مصونیت از مجازات برای نیروهای مسلح و امنیتی مسئول مرگ و جراحات کودکان و فقدان اطلاعات در مورد تعداد تحقیقات، کیفرخواست‌ها و محکومیت‌های مربوط به چنین مواردی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳؛
عدم پرداخت غرامت به خانواده‌های کودکان فلسطینی که به طور غیرقانونی توسط نیروهای امنیتی در عملیات‌های انتظامی کشته شدند؛

تأثیر منفی حضور نظامی دولت عضو و سیاست‌ها و اقدامات اشغالی آن بر امنیت، رفاه و حقوق کودکان فلسطینی در زمینه مسکن، استاندارد مناسب زندگی، غذا، آب، سلامت و مراقبت‌های بهداشتی؛

تأثیر تبعیض‌آمیز فراگیر سیاست‌های اِشغالی دولت عضو بر دختران فلسطینی و آسیب‌پذیری خاص دختران فلسطینی در برابر خشونت‌های ارتکابیِ افسران نظامی و شهرک نشینان.

نقض حقوق کودک بر اساس کنوانسیون در نوار غزه

کمیته در ادامه ضمن محکومیت شدید حملات دولت عضو علیه اهداف غیرنظامی در نوار غزه که منجر به کشته شدن بیش از ۱۶۷۵۶ کودک و مجروح شدن حداقل ۶۱۶۸ کودک در غزه بین ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴ و کشته شدن هزاران نفر دیگر در زیر آوار، نسبت به موارد زیر به شدت ابراز نگرانی کرد. موارد اشاره شده عبارتند از:

تعداد بسیار بالای کودکان در غزه که همچنان کشته، معلول، مجروح، مفقود، آواره و یتیم شده و در معرض قحطی، سوءتغذیه و بیماری قرار دارند، و همچنین جابجایی‌های متعدد جمعیت غزه، در نتیجه حملات بی‌رویه و نامتناسب دولت عضو به غزه با استفاده از سلاح‌های انفجاری با اثرات منطقه‌ای وسیع در مناطق پرجمعیت و محرومیت از دسترسی‌های بشردوستانه. این اقدامات تاکنون منجر به ایجاد حداقل یک میلیون کودک آواره، ۲۱۰۰۰ کودک مفقود، ۲۰۰۰۰ کودک که یک یا هر دو والدین خود را از دست داده اند، ۱۷۰۰۰ کودک بدون همراه یا جدا از خانواده‌های خود در غزه، جان باختن ده‌ها کودک به دلیل سو تغذیه و ۳۵۰۰ کودک در معرض خطر مرگ به دلیل سو تغذیه و کمبود غذا شده است؛

حملات و تخریب بیمارستان‌ها، مدارس، ساختمان‌های مسکونی، کمپ‌های پناهندگان و زیرساخت‌های ضروری، از جمله تأسیسات برق و مخازن آب، توسط نیروهای مسلح، محدود کردن دسترسی به خدمات بهداشتی، آموزشی و مسکن برای نزدیک به یک میلیون کودک ساکن غزه.

نقض حقوق کودک بر اساس کنوانسیون در کرانه باختری اشغالی از جمله بیت المقدس شرقی

کمیته همچنین در گزارش خود در رابطه با موارد زیر به شدت ابراز نگرانی کرد که عبارتند از:

افزایش تعداد کودکانی که در کرانه باختری از جمله بیت‌المقدس شرقی و در کمپ‌های پناهندگان در جنین، تولکرم و نابلس، در نتیجه افزایش نظامی‌سازی عملیات‌ها و حملات هوایی و بکارگیری تسلیحات سنگین توسط نیروهای امنیتی اسرائیل در معرض زور مرگبار غیرضروری و نامتناسب قرار گرفته‌اند؛

کشتار ۱۴۷ کودک فلسطینی توسط نیروهای امنیتی اسرائیل از اکتبر ۲۰۲۳ و در برخی موارد ضبط اجساد آنها توسط نیروهای مسلح؛

افزایش کشتار و خشونت علیه کودکان فلسطینی که توسط شهرک‌نشینان به ویژه در بستر گسترش شهرک سازی انجام می‌شود و عدم اقدام نیروهای امنیتی اسرائیل به جلوگیری و محافظت از کودکان در برابر حملات شهرک‌نشینان؛

مصونیت از مجازات مرتکبان نقض حقوق بشر؛

آوارگی بیش از ۱۰۰۰ کودک به دلیل عملیات نظامی، خشونت شهرک‌نشینان و تخریب‌های تنبیهی؛

کودکانی که در پناهگاه‌های اضطراری ناایمن زندگی می‌کنند، بدون هیچ گونه اقدامی برای تضمین منافع آنها یا جلوگیری از خشونت، از جمله خشونت مبتنی بر جنسیت؛

آزار و اذیت و خشونت علیه کودکان، از جمله دختران، توسط نیروهای مسلح و شهرک‌نشینان اسرائیلی؛

بسته شدن کامل یا ساعات کاری محدود اکثر پست‌های بازرسی بین کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی، و ماهیت تبعیض‌آمیز و تأثیر نامتناسب محدودیت‌های رفت و آمد بر حقوق کودک، از جمله در مواردی که محدودیت‌های جا به جایی منجر به آسیب یا تلفات جانی شده است؛

تضییع حق آموزش برای کودکان در کرانه باختری به دلیل بودجه ناکافی، کمبود مدارس، نگرانی‌های امنیتی و تعطیلی مدارس به دلیل عملیات نظامی دولت عضو.

اهم توصیه‌های کمیته حقوق کودک به رژیم صهیونیستی

کمیته در گزارش خود توصیه‌هایی به رژیم اسرائیل در حمایت از حقوق کودکان ارائه کرد که عبارتند از: جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و به اشتراک گذاری داده‌ها در مورد سلامت روان، عدالت کودکان و وضعیت کودکان پناهجو و مهاجر، کودکان در سرزمین فلسطین اشغالی و سایر گروه‌های کودکان در موقعیت‌های محروم؛

منع و ریشه کن کردن سیاست‌ها و اقداماتی که به طور نامتناسبی بر کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین فلسطین اشغالی تأثیر می‌گذارد، و تضمین برخورداری بدون تبعیض همه این کودکان از حقوق خود تحت کنوانسیون؛

اطمینان از دسترسی مداوم کودکان و خانواده‌های آسیب دیده از ۷ حادثه اکتبر ۲۰۲۳ به مراقبت‌های بهداشتی، خدمات بهداشت روانی متمرکز بر تروما و مسکن؛

پایان دادن به تمامی اشکال شکنجه و بدرفتاری، از جمله خشونت جنسی، علیه کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین اشغالی فلسطین، خروج همه کودکان از سلول سلول انفرادی، و جلوگیری و ممنوعیت استخدام کودکان بازداشت شده به عنوان خبرچین برای نیروهای امنیتی؛

پایان دادن به حملات شبانه و تهاجم بیش از حد و اجباری به خانه‌ها توسط نیروهای مسلح و امنیتی و آسیب رساندن به کودکان فلسطینی و خانواده‌های آنها و تضمین اینکه تفتیش منازل تنها بر اساس حکم قضائی انجام می‌شود؛

تضمین انجام تحقیقات سریع، کامل، مستقل، بی طرفانه و شفاف در مورد تمام حوادث توسط نیروهای مسلح و امنیتی که منجر به نقض جدی قوانین بین‌المللی می‌شود، پاسخگویی عاملان؛ و دسترسی تمامی قربانیان و خانواده‌هایشان به راه‌حل و غرامت مناسب؛

تضمین دسترسی کودکان به سازوکارهای شکایت محرمانه و دوستدار کودک به منظور گزارش دهی نقض حقوق آنها در حین دستگیری و بازداشت؛

تقویت دسترسی به طیف وسیعی از خدمات بهداشت روانی و درمانی برای کودکان و برطرف کردن تروما، از جمله با گسترش پوشش کلینیک‌های بهداشت روان عمومی، به ویژه در جوامع غیر یهودی، و ایجاد انگیزه برای متخصصان سلامت روان کار در جوامع نیازمند؛

رسیدگی فوری به زمان طولانی انتظار برای دسترسی به خدمات بهداشت روان؛

پایان دادن فوری به بازداشت خودسرانه و اداری کودکان و آزاد کردن همه کودکان فلسطینی و کودکان در سرزمین اشغالی فلسطین که خودسرانه بازداشت شده‌اند؛

لغو فوری قوانین مغایر با حقوق بین‌الملل بشر، از جمله: (الف) اصلاحیه‌های قانون مبارزان غیرقانونی که اجازه بازداشت بدون حکم بازداشت تا ۲۰ روز و ممانعت از دسترسی بازداشت شدگان به مشاور حقوقی تا ۷۵ روز را می‌دهد و (۲) لایحه‌هایی برای اصلاح «قانون جوانان» که حبس کودکان از ۱۲ سالگی در صورت محکومیت به عمل تروریستی و نیز مستثنی کردن کودکان مظنون به جرایم امنیتی از حق وکالت را اجازه می‌دهد؛

بررسی کلیه قوانین، سیاست‌ها و رویه‌ها، از جمله قانون حبس مبارزان غیرقانونی و دستور نظامی ۱۶۵۱؛

پایان دادن به دستگیری و بازداشت خودسرانه کودکان و تضمین عدم تبعیض در اجرای استانداردهای عدالت کودک برای همه کودکان فلسطینی؛

لغو سیستم بازداشت و استفاده از شکنجه و بدرفتاری با کودکان فلسطینی در تمام مراحل دادرسی، از جمله از طریق: (۱) جلوگیری و تحقیق درباره ادعاهای ناپدید شدن اجباری. (۲) پایان دادن به همه اشکال بازداشت خودسرانه و انتقال اجباری کودکان بازداشت شده. و (۳) تضمین توسل به بازداشت تنها به عنوان آخرین راه حل و برای کوتاه‌ترین مدت مناسب، و بازنگری آن به طور منظم با هدف لغو آن؛

تضمین برقراری سیستم عدالت کودکان در مورد همه کودکان فلسطینی، از جمله کودکان بالای ۱۴ سال، عدم محاکمه آنها در دادگاه‌های نظامی و عدم برخورد با آنها به عنوان بزرگسالان؛
اتخاذ تدابیر فوری به منظور تضمین اینکه کودکان و زیرساخت‌های غیرنظامی هدف قرار نمی‌گیرند، اینکه تلفات تصادفی جان کودکان، جراحت کودکان و آسیب به اشیا غیرنظامی بر خلاف قوانین بین المللی بشردوستانه ایجاد نشده باشند؛ و تضمین پیروی فوری از دستورات و نظرات مشورتی ICJ؛

انجام تحقیقات سریع، مستقل، مؤثر و شفاف با همکاری هیأت‌های حقیقت یاب بین‌المللی و دیوان بین‌المللی کیفری در مورد نقض حقوق بین‌الملل بشر و حقوق بشردوستانه توسط نیروهای مسلح و امنیتی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و قبل از آن تاریخ، به منظور تضمین پاسخگویی؛

برقراری عدالت در مورد عاملان نقض حقوق بشر و ارائه خدمات غرامت، توانبخشی و ادغام اجتماعی برای تمامی کودکان قربانی؛

امضا یک برنامه اقدام با سازمان ملل متحد و همکاری با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور کودکان و منازعات‌های مسلحانه، به منظور پایان دادن و جلوگیری از کشتار و معلولیت کودکان و حملات به مدارس و بیمارستان‌ها؛

رسیدگی و مبارزه با سو تغذیه شدید در میان کودکان، جلوگیری از مرگ و میر ناشی از سو تغذیه، و تضمین دسترسی به غذا و مراقبت‌های پزشکی برای همه کودکان آسیب دیده؛

توقف فوری تمام حملات علیه مدارس، بیمارستان‌ها و تأسیسات پزشکی، از جمله آمبولانس‌ها و افراد حفاظت‌شده در راستای ایفای تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی بشردوستانه و حقوق بشر؛ و نیز جلوگیری از حملات آتی به بیمارستان‌ها و مدارس و تضمین ایمنی کودکان در چنین محیط‌هایی؛

تحویل فوری اجساد کودکان فلسطینی کشته شده و پایان دادن به محدودیت‌ها در تشییع جنازه و مراسم عزاداری فلسطینیان؛

جلوگیری از جابجایی اجباری کودکان فلسطینی و اطمینان از رعایت قوانین بین‌المللی در حمایت از این کودکان در برابر این آوارگی؛

لغو محدودیت‌های جا به جایی که مانع دسترسی کودکان به آموزش، بهداشت و سایر خدمات ضروری می‌شود.