همشهری آنلاین: کامبیز دیرباز در قسمت اول «اخراجیها» در نقش مجید سوزوکی ظاهر شد که از اراذل جنوب تهران است و برای اثبات سربهراه شدنش به پدر دختر مورد علاقهاش تصمیم میگیرد به جبهه برود و دوستانش را همراهش به جبهه میبرد. مخالفتهایی با جبهه رفتن این گروه وجود دارد، اما آقامیرزا، پدر دختر مورد علاقه مجید، ضامن آنها میشود و پای این آدمهای ناجور به جبهه باز میشود و ماجراهایی در آنجا اتفاق میافتد.
کامبیز دیرباز فقط در قسمت اول سهگانه «اخراجیها» حضور داشت، چراکه شخصیت مجید سوزوکی در همان قسمت اول به شهادت رسید و نقش دیرباز هم تمام شد. اما امین حیایی در هر سه قسمت این سهگانه در نقش بیژن مرتضوی مشهور به بیژن بزغاله بازی کرد.
«اخراجیها» یکی از موفقترین کمدیهای بعد از انقلاب است که قسمت اولش سال ۱۳۸۶ اکران شد؛ قسمت دومش نوروز ۱۳۸۸ به روی پرده رفت و قسمت سومش در نوروز ۱۳۸۹ به نمایش درآمد.
مسعود دهنمکی بعد از این سهگانه در سال ۱۳۹۱ «رسوایی» را با حضور اکبر عبدی و محمدرضا شریفینیا و الناز شاکردوست ساخت. فیلمی بعدی او در سال ۱۳۹۲ با عنوان «معراجیها» باز با بازی اکبر عبدی ساخته شد. سال ۱۳۹۲ قسمت دوم «رسوایی» را ساخت و آخرین فیلم سینماییاش در سال ۱۳۹۷ با حضور بهنام تشکر و هومن برقنورد به نام «زندانیها» جلوی دوربین رفت.
اما چرا حیایی و دیرباز راضی به حضور در قسمت چهارم این فیلم نیستند؟ شاید این جواب را بشود در خارج از سینما و در مناسبات اجتماعی و سیاسی سالهای اخیر یافت. در زمان ساخت قسمت نخست «اخراجیها»، تعارضات سیاسی جامعه ایرانی مثل حالا به عرصه زندگی اجتماعی کشیده نشده بود. اما در زمان «اخراجیها ۲» که پس از وقایع سال ۱۳۸۸ به نمایش درآمد، اکران این فیلم به نوعی به صفکشی میان دو مخالفان سیاسی انجامید و عدهای طرفدار «جدایی نادر از سیمین» بودند و گروهی دیگر «اخراجیها ۲» را تبلیغ میکردند. با اینکه چنین صفبندیای وجهی واقعی نداشت و عملا بسیاری از تماشاگران این دو فیلم مشترک بودند، اما «اخراجیها ۲» برای برخیها طیفی از جریان اصولگرا را نمایندگی میکرد و فیلم اصغر فرهادی هم نماینده جبهه اصلاحطلبان تلقی میشد.
در قسمت سوم «اخراجیها» حساسیتها به مضمون این فیلم به شکلی دیگر خودش را نشان داد. عدهای معتقد بودند که در «اخراجیها ۳» یکی از نامزدهای انتخابات سال ۱۳۸۸ به شکلی کاریکاتوری به تصویر کشیده شده و این فیلم مواضع سیاسی کارگردانش را در قالب کمدی دنبال میکند.
با توجه به تاریخچهای که ذکرش رفت، در وضعیت کنونی جامعه ایرانی، دیرباز و حیایی ترجیح میدهند در فیلمی بازی نکنند که ممکن است پای آنها را به منازعاتی باز کند که چندانی تمایلی به مداخله در آن ندارند. اگر غیبت این دو قطعی شود باید دید دهنمکی چطور داستان فیلمش را تغییر میدهد. گفته میشود که قسمت چهارم این مجموعه، به قبل از «اخراجیها ۱» برمیگردد. اگر دهنمکی مصمم به ساخت این فیلم باشد، بعید است غیبت این دو او را از تصمیمش منصرف سازد. او قبلا هم قسمت دوم «رسوایی» را بدون حضور یکی از بازیگران اصلیاش یعنی الناز شاکردوست ساخته بود.